Opowieści z Narnii

                                           

Opowieści z Narnii (ang. The Chronicles of Narnia, w Polsce znane czasem jako Kroniki Narnii) – cykl siedmiu powieści fantasy napisanych przez C.S. Lewisa. Uważany za klasykę literatury dziecięcej oraz najlepszą pracę autora, sprzedał się w ponad stu dwudziestu milionach egzemplarzy w czterdziestu jeden językach. Napisany przez Lewisa pomiędzy rokiem 1949 a 1954 i zilustrowany przez Pauline Baynes, został kilkukrotnie zaadaptowany, częściowo lub w całości, na potrzeby radia, telewizji, teatru i kina. Oprócz dużej liczby motywów chrześcijańskich, cykl zapożycza postaci i idee z mitologii greckiej oraz rzymskiej, jak również z tradycyjnych baśni brytyjskich i irlandzkich.
Opowieści z Narnii opowiadają o przygodach dzieci, które grają główne role w odkrywaniu historii fikcyjnego świata, miejsca, gdzie zwierzęta mówią, magia jest powszechna, a dobro walczy ze złem. W każdej z książek, z wyjątkiem Konia i jego chłopca, protagonistami są postaci z realnego świata, które w magiczny sposób przenoszone zostają do Narnii aby pomóc Lwu Aslanowi w zażegnaniu trwającego tam kryzysu.

• 1 Siedmioksiąg
  • 1.1 Lew, czarownica i stara szafa (1950)
  • 1.2 Książę Kaspian (1951)
  • 1.3 Podróż „Wędrowca do Świtu” (1952)
  • 1.4 Srebrne krzesło (1953)
  • 1.5 Koń i jego chłopiec (1954)
  • 1.6 Siostrzeniec czarodzieja (1955)
  • 1.7 Ostatnia bitwa (1956) 
  •  Opowieści z Narnii zostały przetłumaczone na czterdzieści jeden języków i są nieprzerwanie wydawane od 1954 roku; do tej pory sprzedały się w liczbie ponad stu milionów egzemplarzy^[1][2]. Lewis został nagrodzony w 1956 roku Carnegie Medal, angielską nagrodą literacką, za Ostatnią bitwę — ostatnią część cyklu. Książki zostały napisane pomiędzy 1949 a 1954 rokiem, jednak w innej kolejności niż były początkowo wydane, oraz w innej niż są tu prezentowane^[3]. Pierwotnym twórcą ilustracji była Pauline Baynes i to właśnie jej rysunki są wciąż używane w dzisiejszych wydaniach. Siedem ksiąg, które składa się na Opowieści z Narnii, jest przedstawionych poniżej w kolejności, w jakiej zostały pierwszy raz wydane.
  •  

    Lew, czarownica i stara szafa (1950)

     Osobny artykuł: Lew, czarownica i stara szafa.

    Ukończona zimą 1949 roku^[3] i opublikowana rok później, powieść Lew, czarownica i stara szafa opowiada historię czwórki zwyczajnych dzieci: Piotra, Edmunda, Zuzanny i Łucji Pevensie. W domu profesora Kirke'a odkrywają szafę, która prowadzi do magicznego świata Narnii. Rodzeństwo Pevensie pomaga Aslanowi uratować ją z rąk złej Białej Czarownicy, która rządzi Ker - Paravelem i Samotnymi Wyspami od stu lat bezustannej zimy.
    
    
    

    Książę Kaspian (1951)

     Osobny artykuł: Książę Kaspian.

    Kolejną powieścią w cyklu jest Książę Kaspian. Ukończony jesienią 1949 roku i opublikowany dwa lata później opowiada historię drugiej wyprawy dzieci Pevensich do Narnii. Zostają przywołane siłą rogu Zuzanny, użytego przez Kaspiana, kiedy był w potrzebie. Książę ucieka do lasu przed swoim wujem Mirazem, który uzurpował sobie tron. Raz jeszcze, rodzeństwo wyrusza, aby ocalić Narnię. Wspierane najpierw przez innych Narnijczyków, a ostatecznie przez samego Aslana, udaje im się zwrócić tron jego prawowitemu władcy.
    

    Podróż „Wędrowca do Świtu” (1952)

     Osobny artykuł: Podróż „Wędrowca do Świtu”.

    Następną pozycją jest, ukończona zimą 1950 i opublikowana w 1952 roku, Podróż „Wędrowca do Świtu”. Obraz wciąga Łucję i Edmunda Pevensie, wraz z ich pedantycznym kuzynem Eustachym Scrubbem, do Narnii. Kiedy już tam są, dołączają do wyprawy Kaspiana, mającej na celu odszukanie siedmiu lordów wygnanych w czasach, kiedy Miraz objął tron. Ta niebezpieczna podróż w kierunku, znajdującego się na początku świata, kraju Aslana staje się dla nich szansą stanięcia twarzą w twarz z wieloma cudami i niebezpieczeństwami, jakie oferuje Narnia.
    

    Srebrne krzesło (1953)

     Osobny artykuł: Srebrne krzesło.

    Czwartą powieścią w cyklu jest, ukończone wiosną 1951 roku i opublikowane w 1953 roku, Srebrne Krzesło, będące pierwszą narnijską książką bez rodzeństwa Pevensie. Zamiast nich Aslan przywołuje do Narnii Eustachego razem z jego koleżanką z klasy Julią Pole. Na miejscu dostają cztery znaki, mające pomóc im w odnalezieniu księcia Riliana, syna Kaspiana, porwanego dziesięć lat wcześniej. Eustachy i Julia, z pomocą Błotosmętka, stawiają czoła olbrzymiemu niebezpieczeństwu zanim udaje im się odnaleźć Riliana, przetrzymywanego wbrew swojej woli pod urokiem Zielonej Czarownicy.
    

    Koń i jego chłopiec (1954)

     Osobny artykuł: Koń i jego chłopiec.

    Piątą częścią jest, ukończony wiosną 1950 roku i opublikowany cztery lata później, Koń i jego chłopiec. Powieść przenosi akcję w czasy rządów rodzeństwa Pevansie, ery, która zaczyna się i kończy w ostatnim rozdziale Lwa, czarownicy i starej szafy. Książka opowiada historię mówiącego konia Bree oraz młodego chłopca o imieniu Szasta, którzy są niewolnikami w Kalormenie. Spotykają się przypadkiem i razem planują odzyskać wolność, uciekając do Narnii. W trakcie podróży odkrywają planowany przez Kalormeńczyków napad na Archelandię i decydują się dotrzeć tam pierwsi, aby ostrzec króla.
    

    Siostrzeniec czarodzieja (1955)

     Osobny artykuł: Siostrzeniec czarodzieja.

    Przedostatnią częścią serii jest, ukończony zimą 1954 roku i opublikowany w 1955, Siostrzeniec czarodzieja. Książka przenosi czytelnika w czasy początków Narnii, gdzie dowiaduje się on jak Aslan stworzył te krainę oraz w jaki sposób dostało się do niej zło. Digory Kirke i jego przyjaciółka Polly Plummer przypadkiem przenoszą się do innych światów, eksperymentując z magicznymi pierścieniami stworzonymi przez wujka Digory'ego. Tam spotykają Jadis, przyszłą Białą Czarownicę, i są świadkami stworzenia świata Aslana. Przeżyta przez Digory'ego i Polly przygoda pozwala odpowiedzieć na wiele istotnych pytań, dotyczących tej magicznej krainy.
    

    Ostatnia bitwa (1956)

     Osobny artykuł: Ostatnia bitwa.

    Ostatnią książką cyklu jest, ukończona wiosną 1953 roku i opublikowana w 1956, Ostatnia bitwa, będąca kroniką wydarzeń, ukazujących koniec Narnii. Julia i Eustachy powracają, aby uratować bajkową krainę od Krętacza, małpy, która, przekonując osła Łamigłówka do odgrywania roli Aslana, doprowadza do ostatecznej rozgrywki pomiędzy Kalormenami i królem Tirianem.
    
    

    Kolejność czytania

    Fani cyklu często mają różne opinie na temat właściwej kolejności, w jakiej należy czytać poszczególne części Opowieści z Narnii. Początkowo nie były one numerowane. Pierwszym, który tego dokonał był Amerykański wydawca Macmillan numerujący książki w kolejności, w jakiej zostały pierwotnie wydane. Kiedy Harper Collins uzyskał prawa do cyklu w 1994 roku, poszczególne części serii zostały ponumerowane zgodnie z chronologicznym porządkiem zasugerowanym przez Douglasa Greshama, pasierba Lewisa. Natomiast uczeni piszący na temat Narnii są zgodni, że kolejność, w jakiej zostały one wydane nie jest tą, w jakiej zostały napisane^[4].
    

    Kolejność wydania	Kolejność chronologiczna	Kolejność pisania
    Lew, czarownica i stara szafa	Siostrzeniec czarodzieja	Lew, czarownica i stara szafa
    Książę Kaspian	Lew, czarownica i stara szafa	Książę Kaspian
    Podróż „Wędrowca do Świtu”	Koń i jego chłopiec	Podróż „Wędrowca do Świtu”
    Srebrne krzesło	Książę Kaspian	Koń i jego chłopiec
    Koń i jego chłopiec	Podróż „Wędrowca do Świtu”	Srebrne krzesło
    Siostrzeniec czarodzieja	Srebrne krzesło	Siostrzeniec czarodzieja
    Ostatnia bitwa	Ostatnia bitwa	Ostatnia bitwa